Een spannende samenzwering van gelijkgestemden

DE RECENSENT HENK VAN GELDER OVER CABARET

Zo’n achternaam is een godsgeschenk. Wie op een podium wil staan, kan geen betere naam dan Speelman dragen.
Geen wonder dus dat de broers Daan en Joost Speelman optreden als het duo Speelman & Speelman.
Laatst zag ik Niet over één spoor, hun eerste avondvullende theaterprogramma sinds ze in april 2005 in de finale van het Amsterdams Kleinkunstfestival stonden. Ze spelen twee jongens die met uiteenlopende plannen een treinreisje van Haarlem naar Amsterdam maken. Zo’n kader schept volop ruimte voor alles wat ze te berde wilden brengen. Je kunt zeggen dat er in die trein een exemplaar van Spits ligt en daarna dus commentaar geven op wat er in die krant staat, je kunt twee Afrikaanse medereizigers en een paar bejaard geworden dance-gabbers parodiëren, je kunt spelen dat er onderweg iemand met zelfmoordplannen op de rails staat, je kunt koddig de conducteurs nadoen – en dat doen ze dan ook.
Maar als dit een futloze opsomming lijkt, is dat geen toeval. Het heeft inderdaad iets van een invuloefening.
Want wat Daan (26) en Joost (27) Speelman doen, is af en toe wel een heel klein beetje amusant, maar toch vooral al vele malen eerder vertoond.
Mijn hemel, nu nog eens een cynisch bedoeld nummer maken over een slagveldfoto die de Zilveren Camera heeft gewonnen, alsof je als eerste de schrijnende tegenstelling hebt ontdekt tussen de vrolijke prijsuitreiking en de ellende op die foto – dat duidt niet bepaald op een overvloed aan originaliteit. En dat geldt ook voor de rest van hun programma; het lijkt bijna allemaal op wat andere cabaretiers al eens (of veel vaker) hebben gedaan. Maar dan veel minder nieuw en lang niet zo goed.
Op zichzelf is zo'n tegenvallend debutantenduo geen nieuws. En zeker niet in het cabaret. Er bestaat immers geen enkel ander podiumgenre waarin amateurs zó snel tot de profstatus kunnen doordringen.
Een week eerder zag ik het duo Van Houts en De Ket dat zich juist nadrukkelijk van dit soort „cabaretteketet” wil distantiëren. Is het eerlijk een beginnend duo te vergelijken met twee mannen die na acht programma’s in tien jaar een greatest hitsvoorstelling hebben gemaakt? Nee, maar sinds wanneer zou een artistieke vergelijking eerlijk moeten zijn?
Wie een theaterkaartje koopt, krijgt nu eenmaal geen korting voor debutanten – en betaalt ook geen extra toeslag voor cabaretiers met meer ervaring .
In elk geval lieten George van Houts en Tom de Ket weer eens zien hoe inspirerend, geestig en intelligent cabaret kan zijn. Liever dan hun publiek te onderschatten – zoals in dit genre veel te vaak gebeurt – gaan zij ervan uit dat hun aanhang dezelfde bagage heeft als zij. Zonder eerst omstandig uit te leggen wat het gedicht De tuinman en de dood van P.N. van Eyck inhoudt, spelen ze een scène over een tuinman (althans een man die zegt „in de groenvoorziening” te zitten) die in Ispahaan wordt aangesproken door de Dood, maar weigert mee te gaan. Om maar één voorbeeld te noemen.
Cabaret op zijn best is een samenzwering van gelijkgestemden. De samenzwering die Van Houts en De Ket in hun jubileumcompilatie op touw zetten, is sluw en spannend. Daar kunnen heel wat speelmannen een voorbeeld aan nemen.
H E N K VAN G E L D E R

 

NRC Handelsblad Weerzien Van Houts & De Ket is de moeite waard (klik om pdf te openen)

Het Parool Gitzwarte hoogstaande humor (klik om pdf te openen)

De Volkskrant Van Houts & De Ket zijn in pure slapstick op hun allerleukst (klik om pdf te openen)

Friesch Dagblad Jubileumfeestje van topniveau (klik om pdf te openen)

 

 

Interview

Het grote publiek kent ze als Kanis en Gunnink uit het televisiespotje van het gelijknamige koffiemerk. In werkelijkheid vormen George Van Houts en Tom de Ket al meer dan tien jaar een succesvol theaterduo dat ieder jaar op de Parade te vinden is. Dit jaar voor het laatst, want na tien jaar neemt het tweetal afscheid van dit jaarlijks terugkerende evenement.

Genoeg
Genoeg van het optreden hebben Van Houts en de Ket nog lang niet, na tien jaar stoppen was een bewuste keuze: “Na tien jaar Parade willen wij wel es op vakantie. Wij nemen afscheid en maken plaats voor nieuw talent, maar wel met veel weemoed in ons hart. De Parade is een deel van je identiteit geworden. Afgelopen week bleek voor mij weer hoe fantastisch het spelen daar is. Als zo'n hele tent uit elkaar klapt van het enthousiasme, dat is met geen pen te beschrijven!”. Het duo vindt het belangrijk om ruimte te bieden voor nieuw talent, maar gelooft niet dat de Parade onmisbaar is voor het cabaret in Nederland: “Het cabaret redt zich wel zonder de Parade, dat is vooral een broedplaats voor theatervormen en initiatieven die nog uitgevonden moeten worden. De mix tussen theater. comedy, circus, dans, video... en weirdness.”

Nederland is een kliniek
De theatershows van Van Houts en de Ket hebben vrijwel allemaal hetzelfde thema: de waanzin van de Nederlander. Tijdens de vorige theatershow, Kamikaze, was de waanzin van het duo zelf aan de beurt in een show met Belgische collega Manou Kersting. In de alweer vijfde show, Sterk, zwart en zonder suiker, is het thema weer als vanouds. Het kijkje in de eigen ziel bleek een heftig uitstapje te zijn geweest. Van Houts: “Daar ben ik met name erg van geschrokken. Ik vind het nog steeds verwonderlijk dat ik niet in een TBS kliniek zit. Hoewel ik moet zeggen dat Nederland zelf gestaag verandert in een kliniek. De laatste betuttelende maatregelen van dit kabinet duiden daarop. Het duurt niet lang meer of je krijgt een knieslot als een je in het openbaar een scheet laat.”

Waanzin
Wie het lijdend voorwerp van de theatershows dan ook vormen, waanzin blijft een fascinerend onderwerp voor het duo, genoeg om nu al vijf shows mee te vullen: “In de waanzin verraadt de mens zijn ware aard. Maar de waanzin verhult zich in het schijnbaar normale. De waanzin van de gek is niet interessant, daar luisteren we niet naar, hij is immers gek. We zijn natuurlijk allemaal neuroten, alleen sommigen zijn het fulltime en het merendeel halftime. Echter de halftime neuroten zijn het gevaarlijkst want die denken dat ze volstrekt normaal zijn.” De Nederlander mag dan hierin vaak centraal staan, in de ogen van Van Houts en de Ket zijn wij niet gekker dan andere wereldbewoners: “Ik gun ieder land zijn eigen waanzin. Ik geloof trouwens dat Amerika op het ogenblik de kroon spant wat betreft gekte. Gekte is natuurlijk op zich niet erg behalve als die gekken wapens hebben en ze zich uit naam van die gekte (nationalisme, godsdienstwaanzin en domheid) superieur wanen.

Het oranje gevoel
Wereldgekte of niet, het feit dat het tweetal al meer dan tien jaar lang kritiek uit op de Nederlander en zijn waanzin roept de vraag op of er nog wel van Nederland gehouden wordt. Een gevoelige snaar: “Wat is dat nou weer voor een vraag! Komt die vraag voort uit een soort latent nationalisme? Het oranje gevoel. Dat je trots moet zijn op het land waar je toevallig geboren bent? Wat een flauwekul. Ik voel me wel thuis in ons land. Ik kan bijna iedereen verstaan en dat scheelt een stuk. Met sommige Nederlanders heb ik affiniteit maar met veel ook niet. Ik ben trots op onze theatertraditie, onze schrijvers, ons drugsbeleid, onze euthanasie wetgeving, onze ontwikkelingshulp. Ik schaam me dat ons land als enige in Europa slechts een half procent geeft aan kunst en cultuur.

Begin en einde
Tien jaar geleden begon een bijzondere samenwerking, door een ontmoeting op een feest van de toneelschool waar Van Houts afscheid nam en de Kets de boel opluisterde. De twee zijn in tien jaar ongekend op elkaar ingespeeld geraakt, maar dat heeft zowel z’n voordelen als z’n nadelen: “Als je al tien jaar samen dingen bedenkt, wordt dat aan de ene kant steeds makkelijker, je krijgt immers meer ervaring. Je wordt echter ook steeds kritischer, waardoor het juist weer moeilijker wordt.” Het is dan ook een opmerkelijk duo, Van Houts die naar eigen zeggen de meeste humor heeft, tegenover de Ket die zichzelf gekscherend de nare man en de schlemiel noemt. Ooit begonnen op een feestje, nu al tien jaar een succesvol theaterduo dat volgens Van Houts slechts op één manier te stoppen is: moord!

Van Houts en de Ket zijn (voor het laatst) te zien op de Parade.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tien jaar van Houts en de Ket. Feest? Een interview

interview

Van Houts en de Ket zijn onvolprezen cabaretiers die keer op keer de samenleving genadeloos onder de loep nemen. De waanzin van de Nederlander, daar draait het in hun programma’s om. Niet met een glimlach, maar met een grimlach maken ze ons deelgenoot van hun vlijmscherpe observaties. Hun stevige meningen verpakken ze in prachtig theatraal cabaret. Anders, heftig, intelligent en absurd dat zijn de woorden die deze mannen typeren. Dit jaar bestaan de mannen 10 jaar. Over een paar weken gaat hun nieuwe programma “Kamikaze” in première. Voor eerst staan ze met z’n drieën op het podium. Tijd voor een gesprek. Ik ontmoet de heren van Houts en de Ket op het riante dakterras van laatstgenoemde. We kijken uit op de Westertoren. Ik krijg een kopje thee en de heren trekken een fles chardonnay open. Dat praat wat makkelijker zegt de Ket.

Ik had nou niet de indruk dat jullie daar moeite mee hebben.
De Ket: Nee dat is waar, ik lul ook maar wat.

Jullie bestaan 10 jaar doen jullie daar nog wat aan?
De Ket: Nou we hebben ons dit jaar een cadeautje gegeven in de vorm van Manou Kersting. Want dit jaar staan we voor het eerst met z’n drieën op het podium.Van Houts: Manou wordt ons geheime wapen.
De Ket: Als er even niet gelachen wordt zetten we hem in als grof geschut.

Hoe hebben jullie Manou ontmoet?
De Ket: Dat is al weer een tijdje geleden, wij ontmoeten elkaar voor het eerst bij een duo interview van onze goede vriend Patrick van de Hanenberg. (red. cabaret recensent van de Volksrant)
Van Houts: Eigenlijk heeft Patrick ons bijeengebracht. Daar moeten we hem nog steeds es voor bedanken.
De Ket: In ieder geval was dat een leuk interview. Manou maakte toen deel uit van het roemruchte absurdistische duo W.A.C.K.O. En wij merkten meteen dat we dezelfde taal spraken.

Terwijl Manou uit België komt.
De Ket: En toch konden we elkaar verstaan. Manou nodigde me daarna uit om les te geven op de Herman Teirlinck (Toneelacademie Antwerpen) Hij had net Jan Decleir opgevolgd als directeur. En zo zijn we bevriend geraakt.
Van Houts: Daarna heeft hij onze succesvolle programma ‘Dolle Pret’ geregisseerd waarvoor we genomineerd zijn voor de Poelifinario de VSCD cabaretprijs.
De Ket: Daarna zijn we eigenlijk nooit meer zo succesvol geweest dus dachten we, we lijven Kersting in.

Wie is Manou Kersting, ik had nog nooit van hem gehoord?
Van Houts: Daar zal na dit programma verandering inkomen daar ben ik van overtuigd.
De Ket: In België is hij een BV er, dat is wat in Nederland een BN er is. Bekende Vlaming.
Van Houts: Hij heeft een geweldige human beatboxband “Off the Record”.
De Ket: Dat is een sensatie. Dat zijn vier mannen die spelen allerlei instrumenten met hun mond. Spelen in België op allerlei grote festivals in Nederland volstrekt onbekend. Onbegrijpelijk.
Van Houts: Verder speelt ie in een bekende Vlaamse serie de Matroesjka’s, trouwens ook in Nederland te zien op Veronica.
De Ket: Daarom is hij er nu ook niet bij want meneer moest even naar Thailand voor wat opnames.
Van Houts: Maar verder heeft hij ook net als ons een theater en cabaret achtergrond. Want naast zijn muzikale kwaliteiten is het ook een magistrale absurdist. Ik denk dat hij naast Wim Helsen de grappigste Vlaming is.
De Ket: We hebben trouwens onlangs nog met Wim om de tafel gezeten want we willen ooit met z’n vieren een voorstelling maken.
Van Houts: Maar wat vooral erg inspirerend is, is dat de theatrale bandbreedte veel groter wordt. Er zit nu veel meer muziek in, het is veel fysieker geworden.

Hebben jullie Manou ook gevraagd omdat jullie vers bloed nodig hadden?
De Ket: Zeker. Kijk zo’n duo is ook een soort huwelijk en op een gegeven moment...
Van Houts: Weet je precies wat de ander gaat zeggen.
De Ket: Dat bedoel ik. Ik zie hem meer dan mijn eigen vrouw.
Van Houts: Je bedoelt als je een vrouw zou hebben.
De Ket: Ja.
Van Houts: Dat is trouwens ook een van de inspiratie bronnen binnen het duo. De volstrekt tegenovergestelde levens die we leiden. Ik bedoel ik vier bijna mijn zilveren huwelijk.
De Ket: Je bedoelt als je getrouwd zou zijn.
Van Houts: Precies en hij is bijna toe aan zijn 25 ste vriendin.
De Ket: Is ook een soort zilveren jubileum.
Van Houts: In tegenstelling tot veel van onze collega’s maken wij elk jaar een nieuw programma. Na een jaar toeren komt het meestal onze neus uit. Maar daar maak je het je zelf niet makkelijk mee. Vaak hebben we het gevoel dat we iets al behandeld hebben.
De Ket: Maar het leuke in de samenwerking met Manou is dat hij een heel andere kijk en invalshoek heeft. En dat is heel inspirerend.

Al jullie vorige programma’s gaan over de waanzin van de Nederlander lees ik altijd. Wat bedoelen jullie daarmee?

Van Houts: Wij hebben het altijd over de nep problemen van de verwende westerse mens. Hoe meer welvaart er is hoe pietluttiger de problemen.
De Ket: Waar we trouwens zelf ook last van hebben.
Van Houts: We hebben programma’s gemaakt over ‘de media verslaving’ , ‘de gezondheidszorg’, ‘het te veel aan keuzes’ wat lijd tot welvaartsziekte nummer één in dit land, een ernstige vorm van optieparalyse..
De Ket: Hij bedoelt kiespijn.
Van Houts: We hebben het gehad over de ‘meningnietus’ het halsstarrig te pas en te onpas ventileren van je eigen mening. Over de verpretparkisering van de cultuur en het opkomend populisme.
De Ket: Tien jaar geleden hebben we al een programma gemaakt over ‘inburgering’. Toen gaven we de zaal ‘de ingezetenen’ een inburgeringcursus. Laatst op de Parade hebben we een eenmalige‘best of’ voorstelling gemaakt en we merkten dat de meeste scènes nu veel meer impact hebben dan nu.

Jullie waren de tijd ver vooruit.
De Ket: Of iedereen loopt achter. En George is natuurlijk visionair. Hij ziet dingen.
Van Houts: Daar zouden we het niet over hebben. Ik heb het daar al moeilijk genoeg mee.
De Ket: Anders ik wel. Dus we hebben besloten dat we volgend jaar een ‘Best of’ voorstelling gaan maken. Maar ‘Kamikaze’ gaat niet over de waanzin van de Nederlander. Het is een veel persoonlijker voorstelling. Het gaat over onze eigen gekte.
Van Houts: Nou het gaat eigenlijk over onze eigen normaalheid. Je eigen restricties. Over dat gene wat je jezelf niet toe staat.

De Ket: Wij hebben altijd last van onze eigen intellectuele pretenties. Het is net of er altijd iemand meekijkt met wat ik doe. En dat is een humeurig mannetje. Maar er zitten veel meer mannetjes in mij. Maar die komen vaak niet uit hun woorden omdat dat humeurige mannetje daar veel beter in is. In Kamikaze zien we het gevecht tussen al die mannetjes in ons.
Van Houts: Tevens is dat het gevecht tussen het hoofd en de onderbuik. Het verantwoorde en het onverantwoorde. De goede smaak en de edelkitsch.
De Ket: Tussen de waarden en de normen.
Van Houts: Waar slaat dat nou op?
De Ket: Dat zei ik niet, dat was een ander mannetje, en die begrijpt er geen zak van. Het is dus eigenlijk een multi persoonlijksheids show.
Van Houts: Met onverenigbare karakters.
De Ket: De opzet van Kamikaze is eigenlijk heel simpel. Van Hout en de Ket en Kersting hebben een show gemaakt en hebben daar een aantal personages en types voor opgeroepen om mee te doen maar gaande weg nemen die personages de hele show over tot ergernis van van Houts en de Ket en Kersting.
Van Houts: Op een andere manier hebben we trouwens over de maatschappij. Het gaat o.a. over de clash between civalisations en onze vergadercultuur. Maar het engament zit meer verstopt.

Tijdens de try-out in Alphen speelden jullie 15 personages door elkaar heen en allemaal zonder verkleding of attributen.
Van Houts: Ja, dat is een soort sport van ons, een proeve van kunnen. Bovendien kunnen we dan razendsnel switchen. Eerst wordt de code gezet en als het publiek daar aangewend is, kunnen wij ons ook meer permitteren.
De Ket: Ja, wij willen ons meer permitteren.


Waarom heet de show Kamikaze?
Van Houts: Oorspronkelijk omdat we een voorstelling wilde maken over doodsverachting en risico ’s nemen. Maar de titel slaat ook op de wens om je ergens helemaal in te storten. Geen bedenkingen, maar doen.


En is dat gelukt?
Van Ket: Nee dat kan niet meer. Daarvoor weet je teveel. Wat het mij opgeleverd heeft is dat je je ook met beleid ergens in kan storten. En wat ik fantastisch vindt is dat wij nu dingen doen die we met z ’n tweeën niet zo snel doen. Er wordt stevig gemusiceerd en het is fysieker. De voorstelling heeft op een of ander manier een vreemde poëzie. We hebben ons zelf onthoofd.
Van Houts: En we voetballen met onze eigen kop. Totaal voetbal, dat wel.
De Ket: Ja, de posities wisselen nog wel eens.

(foto: Leo van Velzen)

 

Een bloemlezing van persquotes van hun laatste programma’s.
"Hilarisch gelaagd". "Een cavalcade van vondsten, effecten en dolle redeneringen". (NRC)
"Van Houts en De Ket weten elke keer weer te verrassen, en dat is een prestatie". "Kamikaze is origineel theater". (Het Parool)
"De mislukking tot kunst verheven, Van Houts & De Ket en Kersting schetsen een hilarisch beeld van hun eigen vak en vakbroeders". ( de Telegraaf)

'- DE VOLKSKRANT OVER KAMIKAZE OP DE PARADE: “IN EEN MOOI VORMGEGEVEN VOORSTELLING NEMEN VAN HOUTS & DE KET EN KERSTING NAAST HET CABARET OOK DE NEDERLANDSE VERGADERCULTUUR EN DE PRETENTIES VAN DE THEATERWERELD OP DE HAK. IN DE HEERLIJKE VOORSTELLING ZIT HET ENGAGEMENT VERSTOPT IN DE BIJZINNEN.” '

'ZERE BENEN SPEELT EEN SCHRANDER SPEL MET ILLUSIE EN WERKELIJKHEID'
<< 1 JULI 2005, NRC HANDELSBLAD >>

'… EEN RAAK STUKJE PARLEMENTAIRE ENQUÊTE… EEN UITZINNIGE DOKTERSSKETCH…'
<< 1 JULI 2005, NRC HANDELSBLAD >>

'ZE KUNNEN PRIMA ACTEREN, ACTUELE GEBEURTENISSEN SOEPEL VERWERKEN IN HUN PROGRAMMA, SPELEN MET THEATERCONVENTIES EN KOMEN DAARDOOR VAAK VERRASSEND UIT DE HOEK'
<< 1 JULI 2005, DE TELEGRAAF >>

'EEN RISICOLOOS AVONDJE LEKKER LACHEN, DAT DOEN JULLIE MAAR ERGENS ANDERS, ZO VINDEN VAN HOUTS & DE KET. BIJ HEN WEINIG VETTE LACH, MAAR MEER DIE KIESPIJNLACH DIE HOORT BIJ HET SCHUREN LANGS DE HEDENDAAGSE WERKELIJKHEID'
<< 1 JULI 2005, LIMBURGS DAGBLAD >>

'ZE ACTEREN EN FULMINEREN EROP LOS IN VERRASSENDE EN VAAK OOK VERVREEMDENDE ENSCENERINGEN… INTELLIGENT VERBEELD EN VERTELD'
<< 1 JULI 2005, LIMBURGS DAGBLAD >>

'ABSURDER EN INTERESSANTER DAN VEEL CABARET… GOEIE, SPOTTENDE SCÈNES…STERKE ABSURDE HUMOR'
<< 1 JULI 2005, LEIDSCH DAGBLAD >>

'AL TIEN JAAR MAKEN GEORGE VAN HOUTS EN TOM DE KET TOPVOORSTELLINGEN WAARIN ZE DE VLOER AANVEGEN MET DE UITWASSEN VAN HET MODERNE LEVEN'
<< 1 JULI 2005, UTRECHTS NIEUWSBLAD >>

WEBLOGDING
Achterlijker dan dwars
24-02-2009
door Eric van Roon. Van Houts en de Ket toeren dit seizoen met hun 9 e avondvullende programma "Achterlijker dan dwars" langs de theaters van Nederland. Na jullie succesvolle jubileum programma "Sterk, zwart en zonder suiker" hebben jullie voor het Zuidelijk toneel een voorstelling gemaakt. De Grote verkiezingsshow met o.a. Philip Freriks en Harmen Siezen. De voorstelling is genomineerd voor de Publieksprijs. Is dat uitstapje bevallen? meer..


meer informatie over ons en onze voorstelling kunt u vinden op de website van
Bos Theaterprodukties.


 

 

De Ket: “Iedereen loopt achter. En George is natuurlijk visionair. Hij ziet dingen.”

Van Houts: “Daar zouden we het niet over hebben. Ik heb het daar al moeilijk genoeg mee.”

De Ket: “Anders ik wel.”


rss
Карта